Từ đầu năm tới nay (12/2012), dù cả số lượng cấp phép và diện tích xây dựng của TP Hồ Chí Minh đã giảm ở mức 12 – 14% so với trước, song bình quân mỗi tháng cả thành phố vẫn cấp ra đến 3.220 giấy phép xây dựng mới và sửa chữa công trình các loại với diện tích đạt trên 550 ngàn m2 sàn.
Nhưng hơn 1 tháng qua, kể từ ngày áp dụng quy định mới theo Nghị định 64 đối với thủ tục xin cấp phép xây dựng, việc tiếp nhận hồ sơ cấp phép xây dựng tại các quận, huyện của thành phố đã bị chững lại; người đi xin phép xây dựng lại thêm một phen lao đao với loại thủ tục này.
Theo quy định trước đây, để xin cấp phép xây dựng, bản vẽ xin phép xây dựng chỉ cần thể hiện được tổng mặt bằng, mặt bằng, mặt cắt, mặt đứng các tầng điển hình và mặt bằng mặt cắt móng… là được các Phòng quản lý đô thị quận, huyện kiểm tra và phê duyệt. Xây nhà ở riêng lẻ tại các dự án đã có quy hoạch chi tiết 1/500, người dân còn được miễn xin phép xây dựng. Thậm chí với nhà ở riêng lẻ có diện tích dưới 250m2, người dân còn có thể tự vẽ với bản vẽ xin phép xây dựng. Sau đó, nộp kèm theo giấy tờ nhà đất hợp lệ trong khu dân cư hiện hữu, ổn định là có thể được cấp phép.
Thực hiện quy định mới, để được cấp giấy phép xây dựng, người dân phải nộp bản vẽ thể hiện tổng mặt bằng, mặt bằng, mặt cắt, mặt đứng các tầng điển hình và mặt bằng, mặt cắt móng, các bản vẽ kết cấu chịu lực chính như móng, khung, tường, mái chịu lực… đồng thời, bản vẽ này phải được những cá nhân, đơn vị có năng lực đo vẽ thực hiện và phải qua khâu thẩm định, phê duyệt của cơ quan chuyên môn.
Với các loại giấy tờ kèm theo bộ hồ sơ, quy định mới cũng đòi hỏi khá chặt chẽ. Cụ thể, phải có giấy tờ nhà, đất hợp pháp nằm trong khu vực đã có quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500. Trường hợp xây mới nhà ở riêng lẻ nằm trong các dự án nhà ở đã có quy hoạch chi tiết cũng không còn được miễn giấy phép xây dựng như trước.
Ông Nguyễn Văn Bảy, một người dân ở quận Bình Thạnh cho hay: Trước đây bản vẽ xin phép xây dựng chỉ gói gọn trong một tờ giấy khổ A0 đã thể hiện hết các thông tin của căn nhà. Nhưng nay, quy định về bản vẽ xin phép xây dựng đã không còn đơn giản. Làm đủ các yêu cầu, bản vẽ xin phép xây dựng đã trở thành bản vẽ thiết kế kiến trúc. Bởi trên đó thể hiện chi tiết đến cả phần khung, cột đà, tường và hệ thống cấp điện, cấp thoát nước của căn nhà. Thể hiện hết những nội dung trên, bản vẽ xin phép xây dựng đã có độ dày lên đến vài chục trang giấy khổ A3.
Đồng nghĩa với việc thực hiện yêu cầu vẽ thiết kế chi tiết như trên, số tiền ông Bảy phải trả cho bản vẽ xin phép xây dựng tốn gấp nhiều lần trước đây. Bởi với bản vẽ xin phép xây dựng cũ, mức phí chung của các công ty đo vẽ chỉ trên dưới 15 ngàn đồng/m2 sàn xây dựng. Với căn nhà có 300m2 sàn, chi phí bản vẽ chỉ tốn không quá 5 triệu đồng. Nay với bản vẽ chi tiết như vậy, mức phí người dân phải trả sẽ là trên dưới 100 ngàn đồng/m2 sàn hoặc 2 – 3% tổng giá trị đầu tư cho công trình, số tiền thuê vẽ lên tới vài chục triệu đồng.
Nhiều người dân đi xin giấy phép xây dựng thời gian gần đây còn phản ánh, đã thuê đơn vị có tư cách pháp nhân đo vẽ, thiết kế và đóng dấu ký tên chịu trách nhiệm về thiết kế của mình. Nhưng để nộp hồ sơ, các quận huyện còn đòi hỏi bản vẽ phải được đơn vị chuyên môn thẩm định, duyệt mới được nhận. Khâu này vốn trước đây do các kiến trúc sư của Phòng Quản lý đô thị chịu trách nhiệm kiểm tra. Sau đó cán bộ Phòng Quản lý đô thị sẽ ký tên, đóng dấu duyệt để cấp theo giấy phép xây dựng. Nhưng nay việc khó này đã bị đẩy bớt về cho người dân, khiến người đi xin phép xây dựng phải mất thời gian đi lại và tốn thêm hàng chục triệu đồng để thuê thẩm định bản vẽ.
Do quy định thêm thủ tục khó, nên thời gian gần đây, các quận huyện của thành phố, lượng hồ sơ xin cấp phép xây dựng bị trả về tăng lên đột biến. Thậm chí sau thời gian loay hoay, quận 12 còn phải tạm ngưng nhận hồ sơ xin cấp phép xây dựng. Ngay tại Sở Xây dựng, cơ quan chuyên môn cao nhất của thành phố về vấn đề này, cũng có tới hàng chục hồ sơ xin cấp phép xây dựng của các cơ quan, tổ chức bị khựng lại.
Theo LS Thái Văn Chung, Đoàn LS TP Hồ Chí Minh, các yêu cầu về chi tiết bản vẽ xin phép xây dựng và thẩm định rồi duyệt bản vẽ này là không cần thiết. Bởi đã có quy định chủ đầu tư phải tự chịu trách nhiệm về chất lượng công trình của mình nếu để công trình xảy ra sự cố. Đó là chưa kể còn trách nhiệm liên đới của các đơn vị chuyên môn như thiết kế, cấp phép và thi công…
Theo CAND